ЕЛГЕ ҚАЖЕТ ЖӘНЕ ӨМІРШЕҢ ҰСЫНЫСТАР НАҚТЫ РЕФОРМАҒА ҰЛАСТЫ
Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев Ұлттық қоғамдық сенім кеңесінің VI отырысындағы сөйлеген сөзінде «Кеңес алғаш құрылған күннен бастап тиімді пікірталас орталығына айналды. Басқосуларда сан түрлі бастама көтерілді. Оның бәрі жан-жақты талқыланды. Елге қажет және өміршең ұсыныстар нақты реформаға ұласты», – деп атап өтті. Ұлттық кеңестің бастамаларын жүзеге асыру үшін алдыңғы бес отырыстың қорытындысы бойынша елде 17 заң, Президенттің үш жарлығы мен үкіметтің 18 қаулысы, министрліктердің 29 бұйрығы қабылданды.
Мемлекет басшысының бастамасымен құрылған Ұлттық қоғамдық сенім кеңесі партиялық тізімде әйелдер мен жастарға 30% квота бөлу, мәжіліске өту шегін 7%-дан 5%-ға дейін төмендету, сайлау бюллетеніне «Бәріне қарсымын» тармағын енгізу, ауыл әкімдерінің тікелей сайлауын енгізу сынды елге қажет және өміршең маңызды ойлар ұсынған еді.
Қасым-Жомарт Кемелұлы қоғамды демократияландырудағы үлкен қадамның бірі – аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімдерін сайлау деп атап көрсетті. Биыл 800-ден астам ауыл әкімі сайланып, ауыл әкімдерінің корпусы екі есе жаңарды.
Мемлекет басшысының VI отырысындағы көтерген бастамасынан ауыл әкімдерін сайлау институтын әліде жетілдіру қажет екені көрініс табуда. Осыған орай Мемлекет басшысы арнаулы орта білімі бар азаматтарға да ауыл әкіміне үміткер болуына рұқсат беретін норманы бекітуді ұсынды. Мұндай жаңашылдық жергілікті деңгейдегі сайлаудың бәсекелестігін арттырады. Үміткерлерге, әсіресе өзін-өзі ұсынған азаматтар үшін үгіт-насихат уақытын ұзарту мәселесі өзекті. Сайлауалды жұмыстарды қаржыландыруға сараланған тәсіл қажет» деп бастама көтерді. Академиясының Жамбыл облысы бойынша филиалы да қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімдерінің басқару дағдыларын оқытуда өз үлесін қосуда. Атап айтқанда, «Қазақстан Республикасындағы жергілікті өзін-өзі басқару: заманауи реформалау, Халық үніне құлақ асатын мемлекет, ауылдық бюджетті жоспарлау және басқару, ауылдық округті басқарудағы жобалық тәсіл».
Садырқұлов Рауан Нұрғалиұлы,
PhD доктор, ҚР Президентінің жанындағы Мемлекеттік басқару академиясының Жамбыл облысы бойынша филиалының директоры
ӘЛЕУМЕТТІК ИНСТИТУТҚА АЙНАЛДЫ
Ұлттық қоғамдық сенім Кеңесінің соңғы екі жылда жалпы бастамадан, бүгінде мақсаты айқын әлеуметтік институтқа айналғанының айғағы, Кеңестің 6-отырысында мемлекет басшысының қоғамдағы өзекті және нақты мәселелер мен олардың шешу жолдарын айқара анықтағаны болды.Реформаларды жаңашылдық үшін емес, еліміздің ертеңіне жанашырлық таныта жүзеге асыру – аталған кеңестің құндылығы ретінде байқалды. Яғни, әлеуметтік маңызы зор, әр түрлі салада азаматтардың сапалы тіршілігін тежейтін факторлар сипатталып, оларды жою мен ары қарай дамыту бойынша нақты іс-әрекеттер туралы айтылды. Олардың ішінде, білікті жастардың шет елге көшуі мен жас буынның ұлттық құндылықтарын дамыту мәселелері көтерілгені ерекше қуантады. Аталған бағыттарды күні бүгін қолға алмаса, ертең елдің тізгінін ұстайтын білімді азаматтар тапшылық болмақ қатері бар.
Мөлдір Қамзина,
Персоналды басқару бөлімінің басшысы
АУЫЛ ӘКІМДЕРІН САЙЛАУ ИНСТИТУТЫНЫҢ МАҢЫЗЫ
Мемлекет басшысы Ұлттық қоғамдық сенім кеңесінің отырысы аясында ел тәуелсіздігінің 30 жылдығына орай саяси жаңғыру, экономика құрылымын өзгерту, әлеуметтік саланы дамыту жұмыстарындағы қол жеткізілген нәтижелерде Кеңестің қосқан үлесін атап өтті.
Отырыс шеңберінде мемлекет басшысы елімізде жүзеге асырылатын өзгерістердің халқымыздың тұрмыс сапасын жақсартып, мемлекеттілігімізді нығайтып, әлеуетімізді арттыруды көздеуге бағытталуы тиіс деген айқын ұстанымын білдірді.
Елімізді одан әрі демократияландыруға бағытталған реформалардың біріне 2021 жылдан бастап іске асырылып келе жатқан ауыл әкімдерінің тікелей сайлауының енгізілуін жатқызуға болады. Бұл, өз кезегінде, халықтың билікке деген сенімінің артуына, жергілікті мәселелерді шешуде тұрғын халық белсенділігінің артуына, өңірлердегі тұрмыс-тіршіліктің жақсаруына әкелетін маңызды қадамның бірі.
Осы тұста, Қ.К.Тоқаевпен ұсынылған бастамашылдықтың бірі – ауыл әкімдерін сайлау институтын әрі қарай жетілдіру. Оның ішінде, әсіресе, Кеңес мүшелерінің ауыл әкімі үміткерлігіне арнаулы орта білімі бар азаматтарға рұқсат беретін норманы бекітуді ұсынғаны сайлау барысындағы бәсекеқабілеттілікті арттырып, жоғары білімі болмаса да, тәжірибелі, сыйлы, ауыл мәселесін жанжақты білетін азаматтардың ауылды басқаруға мүмкіндік беруін атап өтуге болады. Мұндай жаңашылдықтар еліміздегі демократияландыру үдерісін одан әрі нығайта түседі деген сенімдеміз.
Әсемгүл Мұсатаева,
PhD доктор, Қолданбалы зерттеулер және халықаралық әріптестік орталығы басшының орынбасары
ҚАУІПСІЗДІКТІ ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ МАҢЫЗДЫ
Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев Ұлттық қоғамдық сенім кеңесінің VI отырысында қазіргі таңдағы көптеген өзекті мәселелерді қозғап, олардың шешу жолдарына айқын бағыт беріп отыр. Сөз басында елімізде соңғы екі жылда ауыз толтырып айтар жетістіктеріне тоқталды. Алайда, жылдам дамып келе жатқан заман ағымына сай болу керек. Себебі өркениет дамыған сайын, халық сұранысы да артып келеді. Тіпті жас ұрпақтың, балалардың кейбір сұраныстарын қанағаттандыра алмаудамыз. Осы орайда, тілге тиек еткім келетіні, Мемлекет алдында тұрған ірі мәселенің бірі – Білім беру саласының өзекті мәселелерін шешу. Осы тұрғыда М. Әуезовтың «Ұлым деген ел болмаса, елім еген ұл қайдан тусын» деген тәмсілі еске оралады. Сонымен қатар, Жоғары оқу орындарының монополистілігі бәсекеге қабілеттілікті кенжелетіп тұрғаны рас.
Соңғы кездерде әлемде, елімізде орын алып жатқан оқиғалар оқушылардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету маңыздылығын туғызуда. Демек, осы уақыт талабын орындау, алдымызда тұрған сын-қатерге төтеп беру үшін, білім салсына, оның материалдық жағына өзгерістер енгізу кезі жетті. Мемлекет басшысы кеңес мүшелеріне білім саласындағы аталған мәселелерді шешуді тапсырды. «Кез-келген адамның бәсекеге қабілеті оның білім деңгейіне тікелей байланысты. Әрбір азаматтың өмір бойы сапалы білім алуына қажет жағдай жасау – мемлекеттің міндеті», – деген болатын. Олай болса мемлекетіміз даму бағытында ұстанған осы бір маңызды бағытты үнемі жетілдіріп отыру – басты шарт.
Ермағанбетов Ерзат Молдабекұлы,
ҚР Президенті жанындағы мемлекеттік басқару академиясының Қарағанды облысы бойынша филиалының аға оқытушысы
